ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας

Φεστιβάλ Επιδαύρου 2019- "Προμηθέας Δεσμώτης" του Αισχύλου. Σκηνοθεσία Σταύρου Σ.Τσακίρη

9 & 10 Αυγούστου 2019

25.10.2018

"Προμηθέας Δεσμώτης" του Αισχύλου

Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης
Σκηνοθεσία: Σταύρος Σ.Τσακίρης
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Κίνηση: Marcellο Magni
Σκηνικά: Κώστας Βαρώτσος
Κοστούμια: Γιάννης Μετζικώφ

Με την Kathryn Hunter στο ρόλο του Προμηθέα.

Ο Προμηθέας τιμωρείται από τον Δία επειδή έδωσε τη φωτιά στους ανθρώπους. Ο Ήφαιστος έχει αναλάβει να τον δέσει σφιχτά με αλυσίδες πάνω σε απόκρημνους βράχους. Το Κράτος και η Βία επιθεωρούν τον απρόθυμο Ήφαιστο. Στον βράχο καταφθάνουν οι κόρες του Ωκεανού, οι Ωκεανίδες, θρηνώντας για το μαρτύριο του ήρωα. Κι ενώ ο Προμηθέας και ο Ωκεανός μιλούν για τη σκληρότητα του Δία, επί σκηνής εμφανίζεται ένα ακόμη πλάσμα που υποφέρει από την εκδικητικότητα των θεών: η Ιώ, ερωμένη του Δία, που εκείνος μεταμόρφωσε σε δαμάλα για να τη γλιτώσει από τη ζήλεια της Ήρας, χωρίς όμως να το καταφέρει, καθώς η πανούργα εκείνη έχει στείλει για να την βασανίζει τον Οίστρο, μια ενοχλητική βοϊδόμυγα, που την ακολουθεί ανελέητα ως τα πέρατα του κόσμου. Ο Προμηθέας προφητεύει το μέλλον της, που συνδέεται και με τη δική του μοίρα, καθώς κάποιος μακρινός απόγονός της, πολλά πολλά χρόνια μετά, θα τον απελευθερώσει. Προφητεύει επίσης την πτώση του Δία, αρνείται όμως πεισματικά να φανερώσει στον απεσταλμένο Ερμή το πώς θα εκπέσει ο βασιλιάς. Η τραγωδία τελειώνει με τους μανιασμένους κεραυνούς του Δία ενάντια στον κρατούμενο με την ελεύθερη συνείδηση, που αντιστέκεται.

Σκηνοθετικό σημείωμα:

Ίσως η αρχαιότερη τραγωδία. Ίσως το πιο φωτισμένο κείμενο όλων των εποχών. Ίσως το πιο κρυπτικό κείμενο του κόσμου. Ίσως το πιο βλάσφημο κείμενο που γράφτηκε ποτέ. Ίσως το πιο ευσπλαχνικό κείμενο γι’ αυτό το ον που σπαράζει ανάμεσα στο πολύ φως του σύμπαντος και το βαθύ σκοτάδι που προσπαθούν να του επιβάλουν.
Θεοί, μεγάλοι ή μικροί, προκαταλήψεις και φόβοι.
Μέγας τυραννισμένος ο Άνθρωπος και νυν και αεί.
Κείμενο ιερατικό ή απελευθερωτικό μανιφέστο; Οργή ή σοφία το συνεγείρει; Θρήνο ή εκδίκηση κρύβουν οι λέξεις; Παραίτηση ή επιμονή είναι τα πολλά επιφωνήματα που ξεστομίζουν τα πρόσωπα του Δράματος;
Το θέμα του, έξω από τους συνήθεις επικούς κύκλους. Ο ρυθμός του κειμένου ασθματικός, διακεκομμένος, ελλειπτικός, ακόμη και στους μακροσκελείς μονολόγους. Μοιάζει με παραλήρημα, εφιάλτη ή όνειρο για το μέλλον. Αναρωτιέσαι αν η ζωή είναι μια τιμωρία που ακολούθησε το προπατορικό αμάρτημα ή μια επιλογή να ορίσει ο ίδιος ο άνθρωπος τη γήινη μοίρα του.
Μια παράσταση του Προμηθέα σήμερα δεν μπορεί να είναι αλληγορία, ούτε παραβολή. Δεν μπορεί να στηρίζεται σε συμβολισμούς, ούτε να υποκύπτει στον εξωτισμό που η φαντασία γεννάει, προσπαθώντας να εικονοποιήσει τις απαρχές του κόσμου.
Μόνο ένας Προμηθέας εξορισμένος στην ερημιά των μεγαλουπόλεων, δυστυχώς, μόνο ένας αποσυνάγωγος των σημερινών κοινωνιών μπορεί να μας συγκινήσει, περιμένοντας κι αναζητώντας τη λύτρωσή του. Αν οι μικροί ρόλοι της Βίας και του Κράτους, των δορυφόρων του αόρατου Δία, πάρουν τη διάσταση του Φόβου, που πια εγκαταστάθηκε γύρω μας και μέσα μας, τότε η αγωνία για ζωή γίνεται δράση με νόημα κι ο Προμηθέας ένας ήρωας «χρήσιμος». Η φωτιά που έκλεψε ο Προμηθέας είναι το φως που καίει.