ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας ΔΗΠΕΘΕ Πάτρας

Μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των ιστορικών δημοτικών θεάτρων «ΑΠΟΛΛΩΝ» Πάτρας 1872 και «ΑΠΟΛΛΩΝ» Ερμούπολης Σύρου 1864

06.7.2022

Το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ. Πάτρας συνδέεται με τον Πειραιά και τη Σύρο μέσω των Δημοτικών θεάτρων των τριών πόλεων.

Με ομόφωνη απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου εγκρίθηκε αρχικά η πρόταση για υπογραφή ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ μεταξύ των ιστορικών δημοτικών θεάτρων «ΑΠΟΛΛΩΝ» Πάτρας ( 1872) και «ΑΠΟΛΛΩΝ» Ερμούπολης Σύρου (1864)

Με την υπογραφή το αμέσως επόμενο χρονικό διάστημα, καλύπτεται η ανάγκη συνένωσης των εμπειριών, των δυνάμεων και των δυνατοτήτων, προκειμένου να αναληφθούν πρωτοβουλίες και να υλοποιηθούν πολιτιστικές -καλλιτεχνικές δράσεις θεάτρου, δρώμενων και παραστάσεων προς ανάδειξη της κουλτούρας, της αρχιτεκτονικής και της κοινής πολιτιστικής διαδρομής των δύο θεάτρων προς όφελος των δυο τόπων, Πάτρας και Σύρου.

Κοινή Καλλιτεχνική Πολιτιστική Διαδρομή Θεάτρων “ΑΠΟΛΛΩΝ”  Πόλεων Πάτρας -Σύρου - Θεμελίωση Συμφώνου Συνεργασίας 

Α1. Το Δημοτικό Θέατρο “Απόλλων” Σύρου

Το Δημοτικό Θέατρο Απόλλων αποτελεί έμβλημα της Ερμούπολης και συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία της. Η πόλη δημιούργημα της επανάστασης, αποτέλεσε ένα κοινωνικό ,οικονομικό και αρχιτεκτονικό θαύμα στις αρχές του 19ου αιώνα, με εκπληκτική  ακτινοβολία.

Η θεατρική ιστορία της Ερμούπολης ξεκινάει από το 1826, όταν μια ομάδα ερασιτεχνών ηθοποιών σε παραπήγματα, με το έργο "Νικήρατος" της Ευανθίας Καϊρη, έριξαν τον πρώτο σπόρο στο έδαφος που απεδείχθη αρκετά γόνιμο, εξηγώντας έτσι και τη φυσική έφεση των Συριανών στον πολιτισμό και στο θέατρο ιδιαίτερα.

Το 1830 δημιουργείται η πρώτη θεατρική σκηνή της νεότερης Ελλάδας. Μετά το 1840 που αρχίζει η περίοδος του Ιταλικού μελοδράματος γίνεται σημαντική η ανάγκη για ένα μόνιμο και οργανωμένο θέατρο. Στις 20 Απριλίου του 1864 (δύο χρόνια μετά τη θεμελίωσή του, σε σχέδια του δημοτικού αρχιτέκτονα Πιέτρο Σαμπό) γίνονται με επισημότητα τα εγκαίνια του Θεάτρου "Απόλλων" με το έργο "Ριγκολέτο" του Βέρντι.

Η αρχιτεκτονική του θεάτρου σχετίζεται με τέσσερα ιταλικά πρότυπα: τη Σκάλα του Μιλάνου(1776), το San Carlo της Νάπολης (1816),το ακαδημαϊκό θέατρο στο Castelfranco (1745) και το Theatro Della Pergola της Φλωρεντίας (1755).

Κατά τη δεκαετία του 1950 κρίθηκε ακατάλληλο για λειτουργία και η γενική επισκευή τη δεκαετία του 1970 προκάλεσε μεγάλη αλλοίωση στο εσωτερικό του.

Η αποκατάσταση του Θεάτρου ξεκίνησε τη δεκαετία του '90 και ολοκληρώθηκε το 2000, βασισμένη σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πέτρου Δ. Πικιώνη και με χρηματοδότηση από πόρους της Ε.Ε. και του Υπουργείου Πολιτισμού. Το 1998 ο ζωγράφος Δημήτρης

Φόρτσας το κόσμησε με νέες εξαιρετικές όροφογραφίες. Έτσι, 45 χρόνια μετά την τελευταία παράσταση ,στο ήμισυ του πρώτου θέρους της νέας χιλιετίας, το ανακαινισμένο Ιστορικό Θέατρο "ΑΠΟΛΛΩΝ" εγκαινιάστηκε τη ΔΕΥΤΕΡΑ 17 Ιουλίου 2000 και ώρα 20:00 με εναρκτήριο έργο τον «ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΟ» του Θεόφραστου Σακελλαρίδη .

Α2 .Το Δημοτικό Θέατρο «Απόλλων» της Πάτρας

Το θέατρο «Απόλλων» της Πάτρας βρίσκεται στην καρδιά της πόλης, στην Πλατεία Γεωργίου Α’, και αποτελεί το πιο εμβληματικό κτίριο  και στέγη πολιτισμού τα τελευταία 150 χρόνια. Το λυρικό θέατρο Απόλλων θεμελιώθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 1871 σε σχέδια του Γερμανού αρχιτέκτονα Έρνστ Τσίλλερ και, με την οικονομική αρωγή της αστικής τάξης της Πάτρας, ολοκληρώθηκε το 1872. Πρόκειται για ένα από τα τρία σωζόμενα θέατρα νεοκλασικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα.

Το 1929, λίγο μετά την απελευθέρωση της Πάτρας, ο κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας αναθέτει στον Σταμάτιο Βούλγαρη, μηχανικό του γαλλικού στρατού, την εκπόνηση του πολεοδομικού σχεδίου της πόλης. Ο Βούλγαρης τοποθετεί το θέατρο στην Κάτω Πόλη μαζί με το χρηματιστήριο, σύμβολο μίας νέας οικονομικής και κοινωνικής δύναμης. Είναι η περίοδος όπου η  ιταλική σκηνή μετέχει στην προσπάθεια για τη θεατροποίηση των πόλεων.

Στα μέσα του 19ου αιώνα, η Πάτρα, γνωρίζει ραγδαία  ανάπτυξη, κυρίως λόγω του εμπορίου σταφίδας, αλλά και της γεωγραφικής της θέσης, ως λιμάνι-πύλη προς τη Δύση. Η κοσμοπολίτικη, πολυεθνική, αστική κοινωνία της, πρωτοστατεί για την ανέγερση λυρικού θεάτρου, στα πρότυπα Ευρωπαϊκών πόλεων. Διά του Γερμανού σταφιδεμπόρου Θεόδωρου Αμβούργερ, υποβάλει αίτημα στον Δήμαρχο Πατρέων Γεώργιο Ρούφο.  Η επιτροπή που δημιουργήθηκε για την οικοδόμηση του θεάτρου και αποτελούνταν από τον Θ. Αμβούργερ, τον Άγγλο Ε. Χάνκοκ, τον Μ. Γερούση, τον Κ. Λάππα, τον κτημάτια Π. Πατρίνο και τον Αρ. Χρυσάνθη, αναθέτει τα σχέδια στον εξέχοντα Γερμανό αρχιτέκτονα Έρνστ Τσίλλερ, δημιουργό μερικών από τα πιο εμβληματικά νεοκλασικά κτίρια της Ελλάδας. Για την ανέγερση του θεάτρου ιδρύεται μετοχική εταιρεία και εκδίδονται μετοχές. Το κόστος κατασκευής του θεάτρου ανέρχεται στις 148.542 δραχμές.  Ο Δήμος Πατρέων συμμετέχει με το 33% περίπου του συνολικού κόστους, ενώ το υπόλοιπο ποσό καλύπτεται από τους 94 μετόχους, καθώς και από δάνειο ύψους 20.000 δραχμών που συνάπτεται με τρεις εμπόρους της επιτροπής. Την κατασκευή του θεάτρου αναλαμβάνει ο εργολάβος Π. Λυκούδης.

Ο Τσίλλερ σχεδιάζει ένα κτίριο νεοαναγεννησιακής τεχνοτροπίας. Το εσωτερικό του, διαμορφώθηκε σύμφωνα με την αρχιτεκτονική διαβάθμιση των θέσεων της ιταλικής σκηνής, με πλατεία 156 θέσεων, 53 θεωρεία σε τρεις σειρές και υπερώο. Στον περίτεχνο διάκοσμο κυριαρχούν η ώχρα, το καφέ και το γαλάζιο.

Η εναρκτήρια παράσταση, το μελόδραμα του Τζουζέπε Βέρντι «Un ballo in Maschera», δόθηκε στις 10 Οκτωβρίου 1872. Τα επόμενα χρόνια, η Επιτροπή του Θεάτρου καταρτίζει το ρεπερτόριο που περιλαμβάνει παραστάσεις μελοδράματος από Ιταλικούς θιάσους με έργα Βέρντι, Ντονιτσέττι, Ροσσίνι, Απολλόνι, Μαρκέτι, Ρίτσι, Γκουνό, Σουπέ, Μασκάνι, Μπιζέ, θεατρικές παραστάσεις με έργα του Ανδρέα Ρηγόπουλου, ενώ στη συνέχεια παρουσιάζεται και ελληνικό μελόδραμα, κυρίως με έργα Παύλου Καρρέρ, από ελληνικούς θιάσους. Αργότερα, εμφανίστηκαν και θίασοι με γαλλική οπερέτα, με έργα Λεκόκ, Πλανκέτ, Ερβέ, συμπληρώνοντας το ρεπερτόριο που παρουσιάστηκε αυτή την περίοδο.

Το μελόδραμα αποτελεί το κυρίαρχο στοιχείο της κοινωνικής ζωής των αστών. Είναι ένα θέαμα που ταιριάζει απόλυτα στην κοινωνική θέση των εμπόρων των πόλεων, στην πολυεθνική ομάδα των σταφιδεμπόρων της Πάτρας, όπως και των εμπόρων της Ερμούπολης. Μέσα από τον κοσμοπολιτισμό του μελοδράματος, σύμφωνα με τον Νίκο Μπακουνάκη, οι κοινωνίες της Πάτρας και της Ερμούπολης βρίσκουν την ευκαιρία να εκδηλώσουν μια τοπική συνείδηση και  να εκφράσουν ένα πνεύμα συναγωνισμού, αλλά παράλληλα είναι ένα κοινό ευρωπαϊκό στοιχείο που αποκρυσταλλώνει μία νοοτροπία και πραγματώνει την ενότητα στο χώρο. Όμως, με την σταφιδική κρίση στις αρχές του 20ου αιώνα, σημειώνεται στροφή στο ρεπερτόριο του Απόλλωνα, που πλέον στηρίζεται σε ελληνικούς δραματικούς θιάσους με σποραδικές παραστάσεις μελοδράματος.

Στο Δημοτικό Θέατρο Απόλλων έχουν γίνει κατά καιρούς ανακαινίσεις, με πιο δραστική αυτή που έλαβε χώρα το 1899 με την εισαγωγή του ηλεκτρισμού στο θέατρο, γεγονός που επέβαλε την πραγματοποίηση εργασιών ριζικής μεταρρύθμισης των χώρων της σκηνής και τις πλατείας. Εκτεταμένες εργασίες ανακαίνισης πραγματοποιήθηκαν και από το 1969 έως το 1972, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, αφού προηγουμένως απετράπη η κατεδάφιση του θεάτρου. Τότε, ο ζωγράφος Θανάσης Στεφόπουλος, αποκάλυψε τα πρωτότυπα χρώματα στον εσωτερικό διάκοσμο του θέατρου, τα οποία είχαν καλυφθεί από τις αλλεπάλληλες ανακαινίσεις.   

Το θέατρο Απόλλων της Πάτρας είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με το μείζον πολιτιστικό γεγονός της πόλης, το Πατρινό Καρναβάλι. Από το 1925 έως το 2008 οι χοροί μεταμφιεσμένων του καρναβαλιού πραγματοποιούνταν στον Απόλλωνα. Τα τελευταία χρόνια, ο Δήμος της Πάτρας, εν αναμονή της αποκατάστασης του κτιρίου, έχει λάβει μέτρα για την προστασία του, μεταξύ των οποίων και η απαγόρευση των καρναβαλικών χορών.

Από το 1988, ο Απόλλωνας αποτελεί κεντρική σκηνή του Δημοτικού Περιφερειακού Θεάτρου της Πάτρας, ενώ παράλληλα φιλοξενεί στη σκηνή του παραστάσεις θεάτρου και χορού, συναυλίες και σημαίνοντα πολιτιστικά γεγονότα από την Ελλάδα και το εξωτερικό, παραμένοντας στο επίκεντρο της πολιτιστικής ζωής της πόλης τα τελευταία 150 χρόνια.

Β. Νομοτεχνική Θεμελίωση Συμφώνου Συνεργασίας

Τα μέρη, στο πλαίσιο του θεσμικού τους ρόλου και λαμβάνοντας υπόψη την ανάγκη συνένωσης των εμπειριών , δυνάμεων και δυνατοτήτων τους , προκειμένου να αναληφθούν πρωτοβουλίες και να υλοποιηθούν πολιτιστικές -καλλιτεχνικές δράσεις θεάτρου , δρώμενων και παραστάσεων προς ανάδειξη της κουλτούρας ,αρχιτεκτονικής και κοινής πολιτιστικής διαδρομής των δύο Θεάτρων, προς όφελος των δημοτών , των εθελοντών των τουριστών και λοιπών εν γένει ενδιαφερομένων φορέων .

ΣΥΜΦΩΝΟΥΝ στη διαμόρφωση ενός πλαισίου συνεργασίας μεταξύ τους, προκειμένου να συμβάλλουν δια των κοινών τους ενεργειών:

  • στη βελτίωση γνώσεων και δεξιοτήτων του ανθρώπινου δυναμικού των Δύο Θεάτρων με  ανταλλαγή τεχνογνωσίας στους τομείς της παραγωγής θεατρικής παράστασης (συμφωνίες με καλλιτεχνικό προσωπικό και λοιπούς συμμετέχοντες) , ανάπτυξη συνεργιών ψυχαγωγικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα , παραστάσεις και λοιπές παρουσιάσεις(χορός, θέατρο, όπερα) καθώς και κατασκευή σκηνικών και αρμάτων για παραστάσεις θεάτρου Δρόμου μιας και τόσο η Σύρος όσο και η Πάτρα είναι πόλεις συνδεδεμένες με την ιταλική -βενετσιάνικη κουλτούρα και το Καρναβάλι.
  • στην καλλιέργεια θεσμών και δεσμών συνεργιών θεατρικών παραγωγών με έναυσμα Κοινές Αποδόσεις σε Πανελλήνιο ή Παγκόσμιο Επίπεδο για την ανάδειξη της ιστορικής διαδρομής των δυο Θεάτρων
  • στην ανάπτυξη και υλοποίηση καινοτόμων δράσεων προς όφελος της πολιτιστικής αναβάθμισης με  παραγωγή θεάτρου και την προώθηση κουλτούρας συνεργασιών για παραγωγή παραστάσεων και εκδηλώσεων , από το σχεδιασμό και την καλλιτεχνική σύλληψη της ιδέας παρουσίασης έως την καλλιτεχνική απόδοση , τη νομικοτεχνική υποδομή σύναψης συμβάσεως με τους συντελεστές και την υλικοτεχνική καλλιτεχνική υποδομή σε βεστιάριο, σκηνικά, αντικείμενα παράστασης και μουσική επένδυση.
  • στην προώθηση και προβολή εκδηλώσεων και παραστάσεων μέσω των ιστοσελίδων των δύο Θεάτρων με σκοπό την παρακολούθηση τους, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξη του πολιτιστικού και τουριστικού προϊόντος της Σύρου και της Πάτρας.
  • στην ανάπτυξη συνεργιών των δύο μελών και με τρίτους φορείς οι οποίοι δύνανται να αποδειχθούν επωφελείς για την προβολή οπτικοακουστικού και διαδικτυακού ή έντυπου υλικού στην ημεδαπή ή αλλοδαπή.
  • στο σχεδιασμό και υλοποίηση κοινών δράσεων διεθνούς εμβέλειας με σκοπό την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς των Δήμων Σύρου -Ερμούπολης και Πατρέων

Από τη συνεργασία των δύο μερών, εκτιμάται ότι θα αναπτυχθούν πολύτιμες συνέργειες, πολλαπλασιαστικά αποτελέσματα και πολιτιστικό προϊόν μεγάλης κλίμακας, γεγονός που θα συμβάλλει στην αναβάθμιση της πολιτιστικής προσφοράς και  ανάδειξη της ταυτότητας των δύο Θεάτρων και εν τέλει τη διάσωση του ιστορικού πολιτιστικού στίγματος κοινής τοπικής θεατρικής παράδοσης , της κοινής θεατρικής  ταυτότητας του Δήμου της Πάτρας και της Σύρου , μέσω της προώθησης και εμπλουτισμού των συνεργιών θεατρικών γεγονότων στο Δήμο Πατρέων και το Δήμο Σύρου με ανταλλαγή και συνδημιουργία Παραστάσεων και Θεατρικών Παραγωγών μεταξύ των δύο θεάτρων .

Εν όψει των άνω συμφωνούν να συνεργαστούν κατ’ αρχήν για τα προαναφερόμενα θέματα, τα οποία θα εξειδικευθούν με περαιτέρω κείμενα συνεργασίας των συμβαλλομένων μερών.